Τύπου 1 Διαβήτης

Ορισμός

Ο τύπου 1 Διαβήτης, παλιότερα γνωστός σαν Νεανικός ή Ινσουλινοεξαρτώμενος Διαβήτης, είναι μια χρόνια κατάσταση κατά την οποία το πάγκρεας παράγει ελάχιστη ή καθόλου Ινσουλίνη. Αυτό σε αντίθεση με τον πολύ συχνότερο Τύπου 2 Διαβήτη όπου ο οργανισμός είτε είναι ανθεκτικός στην Ινσουλίνη είτε παράγει απλά λιγότερη Ινσουλίνη από αυτή που χρειάζεται. Σε πολλές δε περιπτώσεις οι δύο μηχανισμοί συνυπάρχουν.

Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση του τύπου 1 Διαβήτη. Μεταξύ αυτών ξεχωριστή θέση έχουν οι γενετικοί παράγοντες όπως επίσης η έκθεση σε συγκεκριμένους ιούς. Μολονότι ο Tύπου 1 Διαβήτης εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία και στην εφηβεία, μπορεί να εμφανιστεί για πρώτη φορά και στην ενήλικη ζωή.

Παρά την συνεχιζόμενη εντατική έρευνα, ο Τύπου 1 Διαβήτης δεν έχει ριζική θεραπεία. Όμως μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε. Με την κατάλληλη θεραπεία οι ασθενείς με Τύπου 1 Διαβήτη μπορούν να ζήσουν όσο κάθε άνθρωπος χωρίς Διαβήτη και με καλύτερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με τους Διαβητικούς ασθενείς παλιότερων εποχών.

Τα συμπτώματα του Tύπου 1 Διαβήτη συνήθως εμφανίζονται απότομα και περιλαμβάνουν:

Έντονη δίψα
Συχνουρία
Νυκτερινή ούρηση στο κρεβάτι σε παιδιά που προηγουμένως δεν ουρούσαν στο κρεβάτι.
Υπερβολική πείνα
Ανεξήγητη απώλεια βάρους
Κόπωση και αδυναμία
Ευερεθιστότητα και άλλες διαταραχές της διάθεσης
Θόλωση της όρασης
Μυκητιασικές κολπίτιδες στα κορίτσια

Βεβαίως υπάρχουν και περιπτώσεις που ο Τ1 Διαβήτης εμφανίζεται χωρίς έντονα συμπτώματα.

Τα αίτια του Tύπου 1 Διαβήτη

Τα ακριβή αίτια του Tύπου 1 Διαβήτη δεν είναι γνωστά. Εκείνο που γνωρίζουμε είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο κάτω από φυσιολογικές συνθήκες προστατεύει τον οργανισμό καταπολεμώντας τα επιβλαβή βακτηρίδια και τους ιούς, επιτίθεται και καταστρέφει εκείνα τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την Ινσουλίνη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο οργανισμός να μένει με ελάχιστη ή καθόλου Ινσουλίνη. Έτσι η γλυκόζη (το σάκχαρο) αντί να μεταφερθεί μέσα στα κύτταρα παραμένει και αθροίζεται στο αίμα.

Θεωρείται ότι ο Τύπου 1 Διαβήτης προκαλείται από συνδυασμό γενετικής προδιάθεσης και παραγόντων του περιβάλλοντος, παρά το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πολλούς από αυτούς.

Παράγοντες κινδύνου για Διαβήτη Τύπου 1

Μολονότι τα ακριβή αίτια του Τύπου 1 Διαβήτη είναι άγνωστα, διάφοροι παράγοντες μπορεί να σηματοδοτούν ένα αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και είναι οι παρακάτω.

Οικογενειακό ιστορικό. Ο κίνδυνος αυξάνει όταν ένας από τους γονείς ή ένας αδελφός (-η) πάσχουν από Τύπου 1 Διαβήτη.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Καταστάσεις όπως η έκθεση σε ιογενή νόσο, πιθανό να παίζει κάποιο ρόλο στον Τύπου 1 Διαβήτη.

Η παρουσία βλαπτικών «αυτοαντισωμάτων». Κάποιες φορές τα μέλη των οικογενειών των πασχόντων από Τύπου 1 Διαβήτη εξετάζονται για την ύπαρξη «αυτοαντισωμάτων» του Διαβήτη. Εάν υπάρχουν αυτά τα αυτοαντισωματα τότε υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την εμφάνιση της νόσου. Όμως δεν παθαίνουν Διαβήτη Τύπου 1 όλοι όσοι έχουν θετική αυτή την εξέταση.

Διατροφικοί παράγοντες. Όπως χαμηλή κατανάλωση Βιταμίνης D, πρώιμη σίτιση με γάλα αγελάδας ή γάλα σκόνη αγελάδας, όπως και η σίτιση με δημητριακά ( cereals) πριν την ηλικία των 4 ετών. Πάντως κανένας από τους παραπάνω παράγοντες δεν έχει βρεθεί να προκαλεί άμεσα Τύπου 1 Διαβήτη

Γεωγραφικοί παράγοντες. Ορισμένες χώρες και περιοχές όπως η Φινλανδία, η Σουηδία, η Σαρδηνία και η Μάλτα έχουν υψηλά ποσοστά Τύπου 1 Διαβήτη

Επιπλοκές

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές του Διαβήτη δημιουργούνται σταδιακά. Όσο περισσότερο χρονικό διάστημα έχει κάποιος Διαβήτη και όσο πιο αρρύθμιστο είναι το σάκχαρο του, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών. Σαν τελικό αποτέλεσμα οι επιπλοκές του Διαβήτη μπορεί να προκαλέσουν αναπηρία ή ακόμη και να αποβούν θανατηφόρες. Αυτές περιλαμβάνουν:

Καρδιαγγειακά νοσήματα. Ο Διαβήτης αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως στεφανιαία νόσο (στηθάγχη, έμφραγμα), εγκεφαλικό επεισόδιο και αθηροσκλήρωση (στένωση των αρτηριών).

Βλάβη των νεύρων (νευροπάθεια). Το ψηλό σάκχαρο μπορεί να βλάψει τα τοιχώματα των πολύ μικρών αγγείων (τριχοειδών) που τρέφουν τα νεύρα κυρίως των ποδιών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τσιμπήματα, αιμωδίες (μούδιασμα), κάψιμο ή πόνο τα οποία συνήθως ξεκινάνε από τα άκρα των δακτύλων των ποδιών ή πιο σπάνια των χεριών και βαθμιαία επεκτείνονται προς τα πάνω. Εάν παραμείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να χαθεί η αισθητικότητα σε ολόκληρο το προσβεβλημένο άκρο (χέρι ή πόδι). Εάν προσβληθούν τα νεύρα του πεπτικού συστήματος (στομάχι, έντερο) μπορεί να προκληθεί ναυτία, έμετος, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Στους άνδρες η βλάβη των νεύρων του γεννητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα).

Νεφρική βλάβη (νεφροπάθεια). Οι νεφροί περιέχουν εκατομμύρια αθροίσματα (ομάδες) μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων (σπειράματα) τα οποία λειτουργούν σαν φίλτρα και καθαρίζουν το αίμα από τα τοξικά προϊόντα. Ο Διαβήτης μπορεί να βλάψει αυτό το ευαίσθητο σύστημα διήθησης (φιλτραρίσματος). Σοβαρή βλάβη μπορεί να προκαλέσει χρόνια νεφρική ανεπάρκεια η ακόμα και ανεπανόρθωτη νεφρική νόσο τελικού σταδίου για την αντιμετώπιση της οποίας χρειάζεται αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.

Βλάβη των ματιών (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια). Ο Διαβήτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη των αγγείων του αμφιβληστροειδούς (βυθός του ματιού), μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση. Ο Διαβήτης επίσης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης και άλλων σοβαρών διαταραχών της όρασης όπως ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.

Βλάβη των ποδιών. Η βλάβη των νεύρων (νευροπάθεια) ή η κακή κυκλοφορία του αίματος στα πόδια αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορες επιπλοκές από τα πόδια. Ακόμα και μικροί τραυματισμοί ( πχ κοψίματα ή φουσκάλες) εάν δεν αντιμετωπισθούν κατάλληλα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις που αντιμετωπίζονται δύσκολα. Αυτές οι λοιμώξεις μπορεί τελικά να χρειασθούν για την αντιμετώπιση τους ακρωτηριασμό (δακτύλων, άκρου ποδός η ακόμη και ολόκληρου του κάτω άκρου).

Δερματικές επιπλοκές. Ο Διαβήτης καθιστά τον ασθενή πιο επιρρεπή (ευαίσθητο) σε δερματικά προβλήματα, όπως βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις.

Βαρηκοΐα: Η Βαρηκοΐα είναι πιο συχνή σε άτομα με Διαβήτη.